Moldova Rehberi: Üç Ülke Tek Pasaport

Moldova son zamanlarda popüler bir ülke haline geldi. Elbette en önemli etken vizesiz oluşu ve nispeten ucuza gezebilme şansımızın olması. Yanıbaşımızda olmasına rağmen bizler bile bu kadar geç haberdar olmuşken dünyada da en az bilinen ülkelerden biridir.  Moldova’dan bahsederken “Avrupa’nın en az turist giden ülkesi” veya “en fakiri” diyorlar.

Peki aynı anda tek pasaportla bir ülkeyi ve iki ayrı cumhuriyeti gezebileceğiniz bir coğrafya olduğunu biliyor muydunuz? En küçük, en az turist, en fakir deniyor ancak Moldova, dünyanın en büyük şarap mahzenlerine ev sahipliği yapıyor. Coğrafi ve siyasi  açıdan da dünyanın en karmaşık yapılarından da biridir.  

Haydi gelin hep beraber Moldova’ya, yani Avrupa’da gidebileceğiniz en “alışılmışın dışında” ülkeye tarih kitaplarımızdaki adıyla Boğdan topraklarına gidelim. Moldova Cumhuriyetine gidince , resmi sınırlar içinde iç içe geçmiş üç ülkeyi de gezebilirsiniz. Bu ülkelerin isimleri belki size tanıdık gelecektir. Belki de hiçbir şey ifade etmiyordur, gayet normal. Hiç merak etmeyin yazının sonunda her şey yerli yerine oturacak.

📜 Moldova, Gagavuzya ve Transdinyester: Coğrafyanın En Karmaşık Üçlemesi

Tam bir matruşka, birinen birine içiçe geçmiş  ülkelerinin isimlerini yazalım da konu aydınlığa kavuşsun.

1. Moldova Cumhuriyeti. Başkent – ​​Kişinev
2. Pridnestrovian Cumhuriyeti (Transdinyester). Başkent – ​​Tiraspol
3. Gagavuz Cumhuriyeti. Başkent – ​​Komrat

Biz genelde sadece Moldova’yı biliyoruz. Bu küçük ülke tam Doğu Avrupa ülkesi olasının yanısıra ormanlar, kayalık tepeler ve üzüm bağlarıyla çevrili. Başkent Kişinev, tam bir Sovyet tarzı mimariye sahip aynı zamanda komşu Romanya’yı anımsatıyor.  

Konumu gereği gelen geçen yerleşmiş, sahiplenmiş daha çok vurmuş yıkmış geçmiş de denebilir. Bir zamanlar adı Besarabya olan bu topraklar için Osmanlılar, Ruslar ve Rumenler yüzyıllar boyunca savaşmışlar. Biz bu toprakları tarih derslerimizde geçtiği adı olan “Boğdan” ile anıyoruz. Hani Eflak ve Boğdan diye birlikte duyardık ya, işte o meşhur Boğdan buralar oluyormuş meğer. Ben de gidince aklıma iyice kazınmış oldu. Tarih derslerinde ezberlediğimiz bu isim bugün karşımıza yol ayrımındaki bir ülke olarak çıkıyor.

Yıllar yılı kovaladı, Kızıl Ordu geldi ve nihayetinde bağımsız bir Moldova oluştu. Ancak şu anki tablo tam bir doğu-batı çatışması; bir taraf tarihsel ‘Boğdan’ mirasıyla Avrupa’nın (Romanya) bir parçası olmak isterken, diğer taraf (Transdinyester) Sovyet köklerine tutunup Rusya ile birleşme hayali kuruyor. Ukrayna savaşı da bu tarihi düğümü daha da kördüğüm hale getirmiş durumda.

Şu anda durumlar biraz karışık; Gagavuzya farklı bir statü istiyor, Transdinyester ise bambaşka. Yetmezmiş gibi onlar da kendi içlerinde yaptıkları anketlerde iki farklı görüşe ayrılıyorlar. Romanya ile birleşelim, yok Ruslarla birleşelim, aman böyle kalalım, eh böyle kalırsak farklı yönetim ve haklar istiyoruz derken sonları ne olacak kimse bilmiyor. Bne de ciddi ciddi  merak içindeyim. Ayy az kalsın unutacaktım, üstüne bir de Ukrayna savaşı eklenince daha da karmaşık bir hal almış.

Bence (fikrimi soran varmış gibi) Romanya ile birleşmeleri en sağlıklısı. Zaten Rumence konuşuyorlar, hem Romanya AB’ne katıldı, sosyal yaşam tarzları da benzer. Neden olmasın?  Yine bana sormasalar da Transdinyester olan kısmı aynen bıraksınlar bence.Onlar orada mis gibi yaşıyorlar hatta birileri de tanısın garibanları.

Tarihin Tozlu Sayfalarından Günümüze: Boğdan’dan Moldova’ya

Transdinyester ve Zaman Tüneli: Tiraspol’e (Transdinyester’in başkenti) girdiğinizde kendinizi 1980’lerin Sovyetler Birliği’nde hissedeceksiniz. Sokaklardaki Lenin heykellerini göreceksiniz. Değişik bir bilgi; bölge kendi para birimine (Transdinyester Rublesi) sahiptir. Transdinyester’ e gittiğinizde sadece komünist Sovyetler’in izlerini bulmayacaksınız. Tanıdık isimlerin yolları da buradan geçmiş. Kanuni’den Mimar Sinan’dan ve tarih kitaplarımızın sayfalarına giren demibaş Şarl’a kadar hikayeler de bulacaksınız. (Bunları Youtube sayfamda paylaştım, link yazının sonunda )

Gagavuzya ve Türk Bağları: Gagavuzya’da yaşayan Türkler (Gagavuz Türkleri) hıristiyandır ve konuştukları Türkçe bizimkiyle neredeyse aynıdır. Azeri Trkçesini anlamakta zorlanırız ya hani burda öyle değildir. Komrat’taki hayat çok tanıdık.

Kafanızı karıştırdım iki dakikada değil mi? Ama Gagavuzya ve Transdinyester başlıklı diğer yazılarımı okuyunca öğrenmiş olacağız, merak buyurmayınız. Fakat biraz Moldovayı yakından tanımaya gayret edelim ne dersiniz?

📚 Ruslaştırma Baskısı Altında Bir Kültürün Direnişi

Ben Moldova’nın durumunu tam da attığım bu başlıktaki gibi olduğunu düşünüyorum.  Sovyet dönemindeki kültürel baskıyı biraz derinlemesine incelemeye gayret ettim. Neler olmuş o dönemlerde biraz yakından bakalım isterim. Bu bilgileri Moldova turizm sitesinden alıp aynen aktardım ki hataya mahal vermeyeyim. Site linkini yazının alt kısmına da bırakırım.

Sovyet yetkililer eğitimi teşvik etse de (temelde komünist ideolojiyi yaymak amacıyla), bölgenin Romanya ile olan derin kültürel bağlarını koparmak için ellerinden geleni yaptılar. 1940 sonrası birçok etnik Rumen entelektüelin kaçması, öldürülmesi veya sürgün edilmesiyle Besarabya’nın kültürel ve eğitim durumu ciddi şekilde kötüleşti ve ülke daha da Ruslaştı.

• İki Kutuplu Kültür: 1960’lardan sonra Sovyet yetkilileri, kentsel kültür, bilim merkezleri ve kurumları geliştirdi, ancak bu merkezler genellikle Ruslar ve Rumen olmayan etnik gruplarla dolduruldu. Kentsel kültürün büyük bir kısmı doğrudan Moskova’dan gelirken, kırsal kesimdeki etnik Rumen nüfusunun kendini yalnızca folklor veya halk sanatıyla ifade etmesine izin verildi.  

Oysa  Moldova’nın halk kültürü geleneksel olarak oldukça zengindir. Ancak, Sovyet yetkilileri tarafından sadece teşvik edilen müzik ve dans serbestti. Örneğin, geleneksel Rumen mokaseni (opinca) yerine Rus çizmesi ulusal halk kostümünde kullanılmaya başlandı.

Buna rağmen, halk kültürü köklerine tutunmayı başarmıştır. “Mioriţa” ve “Meşterul Manole” gibi kadim halk türküleri halen söylenir.  Seramik ve dokuma gibi halk gelenekleri, kırsal alanlarda yaşatılmaya devam ediyor. Bu kültürel gelenek,  ünlü dans topluluğu Joc ve halk korosu Doina gibi gruplar tarafından ulusal düzeyde gururla temsil ediliyormuş. Sanatla içiçe bir yaşam ülkede çok belirgin olarak farkediliyor.  

Az çok Moldova’yı tarihsel, siyasi ve kültürel olarak geçmişine bakarak tanıdık.  Şimdi gezi için gereken bilgiler kısmına geçebiliriz.   

✈️ Moldova Gezisi İçin Faydalı Ön Bilgiler

Vize ve Sınır Kontrolü (Önemli!)

Vizesiz gidilebilen bir ülke olmasına rağmen son zamanlarda birçok kişiyi sınırdan geri göndermeleri, uzun sorgular sonunda ülkeye almamaları gibi şeyler olduğunu duydum.

O yüzden öneriler kulak verip gitmeden önce seyahat sağlık sigortası yaptırdım. Sigortanın, konaklama rezervasyonlarının ve dönüş uçak biletimin çıktılarını hazırladım.

Bize, yani ablama ve bana şunları sordular; gelme sebebiniz nedir, kaç gün kalacaksınız, dönüş biletiniz var mı, kalacağınız yerlerin rezervasyonlarını görebilir miyiz? Kısa tek kelimelik cevaplar ile çıktısını aldığımız evrakları gösterdik. Beş dakika bile sürmeden ülkeye girdik. Belki kadın oluşumuz, belli bir yaş üstü olmamız ve bence pasaportumuzda çok fazla ülke giriş çıkışı bulunduğu için çok kolay geçtik.

Şahsi fikrim şayet saklayacak, gizleyecek bir şeyiniz yoksa ülkeye almama gibi bir durum olamaz, rahat olun.

Moldova’ya Ulaşım Seçenekleri

• Havayolu: Başkent Kişinev’e uçakla ulaşım mümkün. Biz Pegasus ile gittik.
• Kara Yolu: Romanya üzerinden karadan da gidilebilir ama o zaman Schengen vizeniz olmalıdır. Hatta şayet böyle gidecekseniz gece treniyle Bükreş-Kişinev arasını gitmenizi öneririm.

Havalimanından Merkeze Ulaşım: En ekonomik yöntem tabii ki otobüs. Hemen çıkış kapısı önünden kalkan 30 numaralı otobüs. Ayrıca minibüslerden (165 numaralı hat) birine binebilirsiniz. Bileti araç içinde 6 MDL karşılığında alabilirsiniz. Taksi de çağırabilirsiniz fakat gitmeden önce “Yandexgo” uygulamasını indirmeyi unutmayın.

Pratik İpuçları (İnternet ve Para)

• İnternet: Havalimanında Orange diye firmadan aldık. Hatta 49 MDL idi ama o dönem indirim yapmışlardı biz 39 MDL aldık (16.05.2025 itibarıyla yaklaşık 88 TL) ve 20 GB interneti vardı. Gayet yeterliydi ve oldukça hızlıydı.  Her yerde rahatlıkça çekiyordu.

İlginç bir bilgi: Moldova, dünya genelinde en hızlı ve ucuz internet erişimine sahip ilk 10-15 ülkeden biridir. Dijital göçebeler için bu bir artı puandır.

•  
• Para Bozdurma: USD yada EURO farketmiyor elinizde ne varsa onu yanınıza alabilirsiniz. Havalimanından 3 ofis var, hepsinin kurlarının farklı olduğunu görüp az bir miktar bozdurduk merkeze gidince de orada değiş tokuş yaptık. Otobüs bileti ve telefon hattı için olan miktarı bozdurmak kafidir. Kişinev merkezinde kuyumcu, bazı marketler, büfe gibi farklı işletmelerin içinde change office kısımları vardı. Oralarda bozdurduk ve neredeyse hepsi farklı fiyat yazıyordu. Dolayısıyla dolaşırken bakıp akılda tutmak lazım. Aşırı farketmese de seyahatiniz boyunca en azından bir kahvenizi bedavaya getirebilirsiniz.  Ülkede kredi kartı kullanımı da yaygın o açıdan rahat. ( Rusya ve İran gezilerinden sonra bu konu bende hassasiyet yarattı da )

☀️ Moldova’yı Ziyaret Etmek İçin En İyi Zaman

Moldova’yı ziyaret etmek için en iyi zaman, çok sıcak olmadığı ve kırsal kesimin yürüyüşçülere mükemmel renk cümbüşü sunduğu Nisan veya Mayıs aylarıdır. Moldova’daki kışlar ise genellikle kurudur diyorlar, bilginize. Hani öyle kar yağsa da romantik romantik takılsak hayali kuruyorsanız diye söylemek istedim. Turizm sitelerinde şöyle bir liste çıkarılmıştı, aynen aktarıyorum.

• Haziran: Parklar ve restoran terasları insanlarla özellikle öğrencilerle doluyor, hava sıcaktır.
• Temmuz: Yoğun sezon, yürüyüş, şarap turları ve kamp aktivitelerinin tam kapasitede olduğu bir dönemdir.
• Ekim: Ayının ilk hafta sonunda ‘Ulusal Şarap Günü’ festivali düzenleniyor.

🗓️ Moldova’ya Ne Kadar Zaman Ayırmak Gerekir?

Moldova yakın, vizesiz ve göreceli ucuz denilebilecek bir ülke ve o yüzden gidilesi. Gidip gelenler sıkça Kişinev’de hiçbir şey yok diyor, bu söylemler beni hiç etkilemedi. Ayrıca ülkenin farklı bölgelerine de giderek Moldova’nın sadece Kişinev olmadığını da görmüş oldum.

Moldova için gezi planı yapıyorsanız:

1. Kişinev merkeziniz olsun, oradan sabah erken Komrat’a (Gagavuzya) gidip gelin, etti bir gün.
2. Bir diğer gün şarap mahzenlerinden birini seçip gidip gelin, etti iki gün.
3. Bir gününüzü Orhei manastırına ayırın, oldu üç.
4. Geldik ülkede en sevdiğim yere Transdinyester’e (Tiraspol); oraya da bir gece konaklama yazın, dört günü yaptık bile. Ki ben şimdi keşke bir gece daha Tiraspol’da kalsaymışız diyorum. Nedenlerini Transdinyester yazımda okuyacaksınız.
5. Kişinev’de de dolu dolu 1 gün geçirseniz, yani 6 gün minimum lazım.
6. Araç kiralarsanız kuzeydeki Soroca kalesine de gidilebilir dolayısıyla 7 tam gün Moldova’ya ancak yeter.  

🏡 MOLDOVA’DA KONAKLAMA: Hostelden Eve, Avantajlar Neler?

Seyahatlerimde genelde hostelde kalmayı seviyorum. Fakat bazı ülkelerde hotel, oda kiralama ya da ev kiralamak gibi alternatifleri de değerlendiriyorum. Moldova’da fiyatları araştırdığımızda ev seçeneğinin hostelle hemen hemen aynı fiyata geldiğini gördük. Tek kişi iseniz hostel uygun ama iki ve fazlası için ev tutabilirsiniz, bu Moldova’da daha avantajlı. Haa bütçeden yana sıkıntınız yoktur gayet iyi kalitede oteller de var, bunalrı tercih edebilirsiniz elbette.

Biz bir akşam hostelde, bir akşam hotelde, geri kalan dört gecemizi de kiraladığımız evlerde yaptık.

• Kişinev: Eski Sovyet tipi apartmanlarda kaldık. Tam merkezde, gayet temiz, düzenli, interneti olan evlerdi. 2 farklı evde kaldık ikisi de halkın arasına karışmak ve yaşamlarına dahil olmak iyi müthiş deneyim oldu.
• Transdinyester (Tiraspol): Kaldığımız ev ise olağanüstü çıktı. Ev sahibesi arabasıyla  şehri gezdirdi, her sorumuza cevap verdi.  

Gagavuzya (Komrat): Bir otelde kaldık ve oda rahat, temizdi. Faaakaat resepsiyonda çalışan kadın (Gagavuz Türkü olduğundan) gayet iyi Türkçe konuşmasına rağmen suratsızın tekiydi. Soğuk davranışı ve hatta terslercesine konuşması Komrat şehrine karşı tüm enerjimizi aldı götürdü. Her zaman derim bir kişi bir ülkeyi sevemenize ya da mesafeli durmanıza sebeğ olabiliyor. Komrat’ta olan da tam da buydu.

Kaldığım tüm yerleri Booking.com’dan seçtim. Kriterim merkezde olması, temizliğe verilen puan, hostel olacaksa mümkünse oda içinde banyo ve WC olması. Açıkçası artık mecbur kalmazsam ortak banyo istemiyorum. Zaten ortak alanda muhabbet bile neredeyse olmuyor, hereksin elinde telefon var. O yüzden hosteller eski cazibesini benim gözümde yitirmeye başladı. Böyle yazdığıma bakmayın yine de seviyorum. Bir cümlede kendi fikrimi çürütteceğim,  hostellerde bir sürü bilgi edinilebiliyor, ucuz ve yemek pişirebilirsiniz, arkadaş bulup ortak gezi yapabilirsiniz.

💰 Moldova Konaklama maliyeti   (Mayıs 2025)

Tek kişi hostel fiyatına, iki kişi tam donanımlı ev kiralayabilirsiniz arkadaşlar! Fikriniz olsun diye ödediğimiz rakamları da şuraya yazıyorum.

Kişinev 1. gece ev : 900 MDL

Tiraspol 2. gece. : 800 MDL

Kişinev 3. gece : 700 MDL ( hostel )

Komrat 4. gece : 850 MDL ( hotel )

Kişinev 5. ve 6. gece : 2 gece 1600 MDL

Toplam iki kişi 6 gece konaklama: 4850 MDL / 2 = 2425 MDL vermiş olduk. Yani Mayıs 2025 itibarıyla 6 gece için kişi başı yaklaşık 5500 TL ediyor.  Aşağıda kaldığımız evlerin detaylarını da yazdım. Booking ten fiyatlarına bakarsınız ama telefon numaralarını da verdim ki belki direkt yazarsanız daha da ucuza kalma şansınız olabilir. Bu iyiliğimi de unutmayın, nasıl teşekkür ederim derseniz de   youtube kanalıma abone olun kafi.  

Kişinev kaldığımız ev detayları :

Adı : Central Location Apartment

Adres: Mitropolit Varlaam Street 90 16B, MD-2012 Kişinev, Moldova

Telefon: +373 676 73 167

GPS koordinatları: N 047° 1.450, E 28° 50.271

Tiraspol kaldığımız ev detayları :

Adı : Lovely apartment

Telefon: +373 778 10 012

🚌 MOLDOVA VE KİŞİNEV’DE ULAŞIM

• Tren: Ülkede trenle ulaşım pek yaygın değil. Belki ben bulamadım bilemiyorum. İhtiyaç olmadığından çok da araştırmadım. Fakat Bükreş-Kişinev arası tren var, ondan eminim.
• Araba Kiralama: Hem küçücük hem de dümdüz bir ülke ve  yolları da gayet iyi durumda olduğu için araç kiralanabilir. Bizim Türkiye’deki alışık olduğumuzun dışında az araba var, kurallara uyuluyor, Kişinev dışında park sorunu yok. Az zamanınız varsa, bütçenizi sarsmayacaksa bence düşünülmeli.
•  
• Lokal Ulaşım (Marşrutka): Başkent Kişinev’den ülkenin her köşesine Marşrutka denilen, bizim bildiğimiz adıyla minibüsler kalkıyor. Yapmanız gereken Central Gare’yi bulmak o kadar. Biletler  gişelerden satıldığı gibi şoförden de alınabiliyor. Yalnız Gagavuzya şehirlerine araçlar Sud Gare’den kalkıyor, aman bu detayı  atlamayınız.
•  
• Şehir İçi: Otobüs ve tröleybüs var. Her ikisi de 6 MDL ve otobüsün içinde biletçiden (genelde oldukça yaşlı teyzeler) alabilirsiniz. Daha yeni otobüslerde kredi kartı ile ödeme de yapılabiliyor. 

Hatta size şehirler arası yolculukları kaça yaptığımızı da yazayım. (Mayıs 2025)

• Kişinev – Tiraspol: 57 MDL
• Bender – Kişinev: 58 MDL
• Kişinev – Komrat: 70 MDL
• Kişinev – Orhei: 35 MDL

Bu genel bilgilerden sonra Moldova’ya gidince neler göreceksiniz onlardan bahsedeyim. Bir kere insanlar canayakın, ülke temiz ve düzenli. Avrupai ve Rus mimarisi bir arada ama öyle saray, müze gibi yerler beklemeyin. Elbette müzeler var ama şahsi düşüncem sokaklarında gezmek bile insanı mutlu eden bir ülke oluşu. Yine de zevkinize kalmış.

🍇 Moldova’nın Gizli Serveti: Şarap  

Şarap Turizmi: Moldova, dünyanın en yüksek şarap üreticisi yoğunluğuna sahip ülkesidir. Ülke, yeraltındaki devasa şarap mahzenleriyle ünlüdür. Örneğin, Milestii Mici, Guinness Rekorlar Kitabı’na dünyanın en büyük şarap koleksiyonuna sahip mahzeni olarak girmiştir (yaklaşık 2 milyon şişe). Şarap turları kesinlikle atlanmamalı! Ben bir diğerine dünyanın ikinci büyük şarap mahseni olan Cricova’ ya gittim. Sebebi de şuradaki yazımın içinde gizli. Çok haklı bir sebepti bence, okumalısınız!

Yerel Lezzetler: Moldova mutfağı, Romanya, Rusya ve Ukrayna etkileşiminin lezzetli bir karışımıdır. Mutlaka denemeniz gereken yerel lezzetler arasında geleneksel mısır lapası olan Mămăligă (püre şeklinde) ve içi peynirli, lahanalı veya kirazlı olabilen börek türü Plăcintă bulunur. Ama öyle olağanüstü lezzetler de beklemeyin Moldova’dan. Sanırım bu yemek konusu Türk olarak dünyanın neresine gidersek gidelim bizi yeterince tatmin etmeyecek bir konu. Fakat Moldova’da hakikaten tadı damağımda bir yemek yoktu buna rağmen yediklerim de lezzetliydi. Allah taş yapar insanı nimete laf edilmez, pek güzel karnımızı doyurduğumuz bir ülkeydi. Üstelik ucuzdu da.

Kişinev’in Yeşil Yüzü: Başkent Kişinev, yoğun Sovyet mimarisinin baskısına rağmen, eski Sovyetler Birliği’nin en “yeşil” şehirlerinden biri olarak anılır. Şehirde çok sayıda park ve gölet bulunur, bu da gezmeyi ferahlatıcı hale getirir. İster sıcak bir mevsimde gidin ister sonbahar kış bence Kişinev doğa ile içiçe harika manzaralar sunacaktır.

Umarım bu yazım size Moldova gezinizde yardımcı olmuştur ya da olacaktır. Burada anlattıklarımdan daha fazlasını youtube kanalımda analttım. Web siteme ve diğer sosyal medya hesaplarıma abone olursanız sevinirim. Böylece başka ülkelerde başka bilgilerde size yardımcı olabilirim.

Sevgilerimle …

Youtube : pustoodunya

İnstagram : pustoodunya

Kişinev gezi rehberi şurada

Transdinyester gezi rehberi şurada

Komrat gezi rehberi şurada

Bender Kalesi hakkında bilgiler şurada

Faydalandığım Kaynaklar : https://www.travel.md/discover-moldova/culture-of-moldova/